ปัจจุบันประชาชนเจ็บป่วยด้วยโรคภัยต่าง ๆ ใกล้ตัวมากมาย สมุนไพรไทยถือเป็นทางเลือกที่คนทั่วไปนิยมใช้ดูแลสุขภาพในเบื้องต้น กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก จึงได้จัดทำคู่มือ 10 พืชสมุนไพรประจำบ้าน เพื่อใช้ดูแลสุขภาพ ได้แก่ กระเพราแดง ขิง ตะไคร้ ช้าพลู บัวบก ฟ้าทะลายโจร มะกรูด มะระขี้นก ว่านหางจระเข้ และสะระแหน่ สมุนไพรดังกล่าวสามารถหาซื้อได้จากท้องตลาดทั่วไปและสามารถปลูกได้เองที่บ้าน
กระเพราแดง
ใช้ใบและยอดกะเพราะ ลดอาการท้องอืดเฟ้อ ขับลม แก้ปวดท้อง บำรุงธาตุ ขับผายลม แก้อาการจุกเสียดในท้อง ทำให้เรอ แก้ท้องร่วง แก้คลื่นไส้อาเจียน ขับเสมหะ ขับเหงื่อ ใช้ทาภายนอกแก้โรคผิวหนัง แก้อาการปวดท้องในเด็กทารก ใช้ใบสดตำให้ละเอียด คั้นเอาแต่น้ำนำมาผสมกับน้ำยามหาหิงคุ์ แล้วใช้ทาบริเวณ รอบๆสะดือ และทาที่ฝ่าเท้าแก้อาการปวดท้องของเด็กได้ ใช้เป็นยาเพิ่มน้ำนมสตรีหลังคลอด ขับน้ำนม บรรเทาอาการไข้เรื้อรัง แก้ปวดฟัน
โบราณใช้น้ำคั้นใบกะเพรา กินเพื่อขับเหงื่อ แก้ไข้ ขับเสมหะ ขับลม แก้ปวดท้อง แก้ท้องเสีย ทาผิวหนังแก้กลากเกลื้อนและโรคผิวหนังอื่นๆ ใช้หยอดหู แก้อาการปวดหู ใบกะเพราะทำเป็นยาชง ใช้เป็นยาบำรุงธาตุ และขับลมในเด็กอ่อน คนไทยสมัยก่อนนิยมกินแกงเลียงใบกะเพราหลังคลอดบุตร เพื่อขับลมและบำรุงธาตุให้เป็นปกติ
ขิง
- ขิง สรรพคุณ ช่วยป้องกันอาการหวัด คัดจมูก ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งเเรง
- ขิง ช่วยให้ร่างกายขับเหงื่อมากขึ้น หากเป็นไข้ไม่สบาย เมื่อทานขิงจะทำให้อุณหภูมิในร่างกายลดลง
- ขิง ช่วยกำจัดสารพิษที่ตกค้างภายในตับได้ดี
- ขิง ช่วยควบคุมน้ำหนักได้ เพราะขิงจะกระตุ้นให้ร่างกายดึงไขมันที่สะสมไว้ออกมาใช้ เผาผลาญเป็นพลังงานได้
- ขิงช่วยกระตุ้น ปรับสมดุลให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น สามารถแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อได้
- ขิง มีสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยป้องการไม่เซลล์เสื่อมสภาะ เเละยังช่วยให้ผิวพรรณดีอีกด้วย
- ขิง มีรสชาติเผ็ดร้อน ช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสดชื่น เเละกระปรี้กระเปร่า
- ขิง ช่วยกระตุ้นเลือดลมให้ไหลเวียนดี ช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หลังจากทำงานหนักได้อีกด้วย
- ขิง มีสารจิงเกอร์รอล ที่ช่วยฆ่าเชื้อโรค เเบคทีเรีย เเละเชื้อไวรัส ช่วยเเก้อาการเจ็บคอ เเละช่วยละลายเสมหะได้ดี
ตะไคร้
มีส่วนช่วยในการขับเหงื่อ เป็นยาบำรุงธาตุไฟให้เจริญ (ต้นตะไคร้) มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยในการเจริญอาหาร ช่วยแก้อาการเบื่ออาหาร (ต้น) สารสกัดจากตะไคร้มีส่วนช่วยในการป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ แก้และบรรเทาอาการหวัด อาการไอ ช่วยรักษาอาการไข้ (ใบสด) ใช้เป็นยาแก้ไข้เหนือ (ราก) น้ำมันหอมระเหยของใบตะไคร้สามารถบรรเทาอาการปวดได้ ช่วยแก้อาการปวดศีรษะ ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง (ใบสด) ใช้เป็นยาแก้อาเจียนหากนำไปใช้ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่น ๆ (หัวตะไคร้) ช่่วยแก้อาการกษัยเส้นและแก้ลมใบ (หัวตะไคร้) รักษาโรคหอบหืดด้วยการใช้ต้นตะไคร้ ช่วยแก้อาการเสียดแน่นแสบบริเวณหน้าอก (ราก) ใช้เป็นยาแก้อาการปวดท้องและอาการท้องเสีย (ราก) ช่วยแก้และบรรเทาอาการปวดท้อง ช่วยรักษาอาการท้องอืดท้องเฟ้อ (หัวตะไคร้) ช่วยในการขับน้ำดีมาช่วยในการย่อยอาหาร น้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้มีส่วนช่วยลดการบีบตัวของลำไส้ได้ มีฤทธิ์ช่วยในการขับปัสสาวะ ช่วยแก้อาการปัสสาวะพิการและรักษาโรคนิ่ว (หัวตะไคร้) ช่วยแก้อาการขัดเบา (หัวตะไคร้) ใช้เป็นยาแก้ขับลม (ต้น) ช่วยรักษาอหิวาตกโรค ช่วยแก้ลมอัมพาต (หัวตะไคร้) ใช้เป็นยารักษาเกลื้อน (หัวตะไคร้) น้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ สามารถช่วยต่อต้านเชื้อราบนผิวหนังได้เป็นอย่างดี ช่วยแก้โรคหนองใน
